Голема студија во Обединетото Кралство откри дека пандемијата со Ковид-19 ги остарила мозоците на луѓето за речиси шест месеци и ги намалила когнитивните способности, без разлика дали биле заразени или не.
Ново истражување откри дека пандемијата со Ковид-19 ги остарила мозоците на луѓето, без разлика дали биле заразени или не. Истражувањето се надоврзува на растечките податоци за долгорочното влијание на пандемијата врз глобалното здравје и развојот на мозокот.
Според студијата, пандемијата го забрзала стареењето на мозокот во просек за 5,5 месеци. Промените биле најзабележливи кај постарите лица, мажите и луѓето од социоекономски понеповолни средини.
Староста на мозокот се однесува на когнитивната функција и може да се разликува од реалната возраст на личноста. Таа може да биде забавена или забрзана од болести како дијабетес, ХИВ и Алцхајмерова болест. Предвременото стареење на мозокот може да влијае на помнењето, сетилните и емоционалните функции.
Авторите на студијата велат дека забележаното стареење на мозокот можеби е реверзибилно.
„Пандемијата беше голем товар за луѓето, особено за оние кои веќе се соочуваа со тешкотии. Сè уште не можеме да потврдиме дали промените ќе се вратат назад, но тоа е можно, и тоа е охрабрувачка мисла,“ рече Дороте Ауер, невролог од Универзитетот во Нотингем, Велика Британија.
Френк Слак, директор на Иницијативата за РНК медицина и Институтот за истражување на рак при Медицинскиот факултет на Харвард, САД, изјави дека „оваа студија е извонредна и покажува дека Ковид имал сериозни ефекти врз здравјето на мозокот, особено кај мажите и постарите лица.“ Слак не бил вклучен во студијата.
Дали пандемијата влијаела на функцијата на мозокот?
Целта на студијата била да се истражат негативните ефекти од Ковид-19 врз физичкото и когнитивното стареење на мозокот, користејќи мозочни снимки и когнитивни тестови.
Истражувачите ги анализирале мозочните снимки од здрави возрасни лица, направени пред и по пандемијата, како дел од студијата UK Biobank.
„[Ова] ни даде ретка можност да набљудуваме како големи животни настани можат да влијаат на мозокот,“ рече Стаматиос Сотиропулос, коавтор на студијата и невролог од Универзитетот во Нотингем.
Прво, истражувачите користеле податоци од мозочни снимки на 15.334 здрави лица за да обучат алгоритам за машинско учење кој точно ја проценува староста на мозокот.
Потоа, моделот бил применет за да се предвиди староста на мозокот кај 996 здрави возрасни лица пред и по пандемијата.
Една група учесници имала снимки пред и по почетокот на пандемијата, додека споредбената група имала снимки само пред избувнувањето.
Пандемијата ги остарила мозоците, дури и кај незаразени лица
Студијата покажала дека мозоците на учесниците од „пандемиската“ група старееле во просек 5,5 месеци побрзо од оние во контролната група, дури и кога биле усогласени според здравствени показатели.
Јакобус Јансен, невролог од Мастрихт, Холандија, рече дека изненадувачкиот резултат е што „стареењето е независно од реалната инфекција со Ковид-19“.
Сепак, само учесниците кои биле заразени покажале пад во когнитивните способности, како ментална флексибилност и брзина на обработка. Тоа може да укаже дека ефектот на стареење без инфекција не предизвикува забележливи когнитивни симптоми.
Следното прашање што истражувачите сакаат да го одговорат е дали и како пандемијата имала долгорочни ефекти врз когнитивното здравје. Други студии сугерираат дека одредени генетски фактори можат да направат некои луѓе поподложни на стареење на мозокот поврзано со Ковид.
„[Во 2022] опишавме предвремено стареење кај мозоци на пациенти со тежок Ковид. За жал, сите пациенти што ги испитувавме починаа од вирусот, што ни оневозможи подетална анализа со тек на време,“ рече Слак.
„Ќе биде интересно да се истражи дали ефектите на стареење од оваа студија се поврзани со промените во генетската експресија што ги забележавме,“ додаде тој.
Може ли да се врати назад стареењето на мозокот?
Истражувањата во невронауката сугерираат дека постојат начини да се забави стареењето на мозокот и да се намалат ризиците од когнитивен пад.
Физичката активност, на пример, е познат заштитен фактор, поради што „би било корисно да се процени влијанието на промените во навиките за вежбање за време на пандемијата, заедно со психолошкиот стрес,“ рече Марија Маврикаки, невролог од Медицинскиот факултет на Харвард, која не била дел од студијата.
Други студии сугерираат дека стареењето на мозокот може да се забави со промени во животниот стил, како здрава исхрана, физичка и ментална активност, управување со стресот и доволен сон, сето тоа придонесува за здрав мозок.
Овие мали промени можат да имаат големо влијание, па нивното вклучување во секојдневието може да ја поддржи функцијата на мозокот во иднина.
Извор: dw.com
Публицитет.мк
